Pers-Yunan Savaşları, MÖ 5. yüzyılda, Akamanış İmparatorluğu (Pers İmparatorluğu) ile Yunan şehir devletleri arasında meydana gelen bir dizi çatışmadır. Bu savaşlar, antik Yunan medeniyetinin şekillenmesinde ve Batı medeniyetinin temel değerlerinin oluşmasında önemli bir rol oynamıştır.
MÖ 6. yüzyılda Kyros'un önderliğinde büyüyen Pers İmparatorluğu, batıya doğru genişleyerek İyonya bölgesindeki Yunan şehir devletlerini de ele geçirdi. İyonyalılar, Pers yönetimine karşı zaman zaman ayaklansalar da, bu ayaklanmalar genellikle bastırıldı. MÖ 499'da Milet önderliğinde başlayan İyonya Ayaklanması, Atina ve Eretria'nın da desteğiyle daha da büyüdü. Ancak, Persler MÖ 494'te Lade Deniz Savaşı'nda İyonya donanmasını yenerek ayaklanmayı sona erdirdi. Bu ayaklanma, Pers İmparatoru I. Darius'un Yunanistan'ı cezalandırma ve kontrol altına alma gerekçesi oldu.
I. Darius, MÖ 492'de Mardonius komutasında bir orduyu Yunanistan'a gönderdi. Mardonius, Trakya ve Makedonya'yı ele geçirdi, ancak Athos Dağı yakınlarında çıkan bir fırtına nedeniyle donanmasının büyük bir kısmını kaybetti ve geri çekilmek zorunda kaldı.
MÖ 490'da Persler, Datis ve Artaphernes komutasında daha büyük bir orduyla Yunanistan'a tekrar saldırdı. Euboea adasındaki Eretria'yı ele geçirdikten sonra Attika'ya yöneldiler ve Maraton ovasında karargah kurdular.
I. Darius'un ölümünden sonra tahta geçen oğlu I. Xerxes, Yunanistan'ı fethetmek için çok daha büyük bir ordu topladı. MÖ 480'de ordusuyla Hellespont'u (Çanakkale Boğazı) geçerek Yunanistan'a girdi.
Pers-Yunan Savaşları, Yunan şehir devletleri için büyük bir zaferle sonuçlandı. Bu zafer, Yunan medeniyetinin gelişmesine ve Batı medeniyetinin temel değerlerinin oluşmasına katkıda bulundu. Atina, savaşlardan sonra Attika-Delos Birliği'ni kurarak Yunan dünyasında lider konuma yükseldi. Ancak, bu birlik zamanla Atina'nın hegemonyasına dönüştü ve Peloponez Savaşı'na yol açtı.
Pers İmparatorluğu ise, Yunanistan'ı fethetme hedefine ulaşamasa da, bölgedeki etkisini bir süre daha sürdürdü. Savaşlar, Pers İmparatorluğu'nun gücünü zayıflattı ve imparatorluğun çöküş sürecini hızlandırdı.
Pers-Yunan Savaşları, sadece askeri bir çatışma değil, aynı zamanda Doğu ile Batı medeniyetleri arasındaki bir mücadele olarak da kabul edilir. Yunanlıların Perslere karşı kazandığı zafer, özgürlük, demokrasi ve bağımsızlık gibi değerlerin korunması açısından büyük bir önem taşımaktadır. Bu savaşlar, günümüzde de Batı medeniyetinin temelini oluşturan kültürel ve siyasi değerlerin oluşmasında önemli bir rol oynamıştır.